Dużą rolę w powojennym rozwoju Iławy odegrała nie tylko kolej, ale też fakt przeniesienia tu w 1946 roku siedziby powiatu z pobliskiego Susza. Tu nie chodziło wyłącznie o prestiż. W powojennej Polsce miasta powiatowe miały po prostu łatwiej – to do nich w pierwszej kolejności spływały środki na odbudowę, to w nich chętniej osiedlali się mieszkańcy, to w stolicach powiatu powstawały nowe urzędy i miejsca pracy. Czy jednak fakt przeniesienia siedziby powiatu z Susza do Iławy był sprawą oczywistą? Nie był. Śmiała koncepcja, którą w połowie 1946 roku opracowało kilku powiatowych urzędników, miała tylu samo zwolenników, co przeciwników. I w pierwszym głosowaniu upadła. W Archiwum Państwowym w Olsztynie, wśród setek stron dokumentów Urzędu Pełnomocnika Rządu RP na Okręg Mazurski, znajduje się kilka niezwykle ciekawych dokumentów z tamtego czasu. Ich wnikliwa lektura pozwala zrozumieć, jaką rolę miała po wojnie odegrać Iława w regionie i jakie nadzieje wiązano wówczas z rozwojem miasta.
