Na tle innych miast regionu, wodociągi i kanalizacja powstały w Iławie stosunkowo szybko, bo już w 1905 roku. Realizację inwestycji wymusiły katastrofalne warunki sanitarne – do momentu ukończenia budowy całego systemu, miasto co kilka lat nękały epidemie tyfusu i cholery.
Prace wstępne podjęto w 1901 roku – wtedy przygotowano założenia projektu i obszerną dokumentację, która zmieniano lub uzupełniano w kolejnych latach. Początkowo zakładano, że koszty budowy wodociągów i kanalizacji na terenie Iławy wyniosą 600 tysięcy marek. Ostatecznie, wydano na ten cel 800 tysięcy marek. Aby pokryć wszystkie koszty związane z realizacją inwestycji, miasto musiało zaciągnąć pożyczkę z zewnątrz. Za realizację inwestycji odpowiadała berlińska firma Oskara Smrekera (nie Sinmekera – jak w 1902 roku podano w „Gazecie Toruńskiej”).
Inwestycję oddano do użytku w 1905 roku po czterech latach prac, choć najważniejsza część prac była ukończona już w 1903 roku. Dla porównania – w Olsztynie budowę kanalizacji ukończono w 1898 roku, w Ostródzie i Giżycku w 1904 roku, a w Elblągu dopiero w 1908 roku.
Warto przy tej okazji wspomnieć, że na początku XX wieku Iława wzbogaciła się nie tylko w system wodociągów i kanalizacji, ale też wiele nowych obiektów: wieżę ciśnień, mieszczącą zbiornik, z którego woda dostarczana była bezpośrednio do mieszkańców oraz budynki techniczne, administracyjne i oczyszczalnię ścieków, która powstała przy dzisiejszej ulicy Jagiełły. Wiele z tych obiektów przetrwało do dnia dzisiejszego.
Pierwszą wieżę ciśnień, która powstała najprawdopodobniej w 1905 (w tym roku w Berlinie powstał projekt budowy obiektu) lub 1906 roku, zlokalizowano na niedużym wzniesieniu, na południowych obrzeżach miasta. Budowla zapewniała ciśnienie wody w sieci wodociągowej.
W Iławie, w późniejszych latach, powstały też kolejowe wieże ciśnień, które wykorzystywano między innymi do napełniania wodą parowozów. Wieże takie powstały przy dworcu kolejowym (w 1871 i 1915 roku) i przy ulicy Kolejowej (w 1942 roku).
System wodociągów i kanalizacji rozbudowywano wraz z rozwojem miasta. Wiadomo, że w 1925 roku znaczna część Iławy była skanalizowana, a długość sieci wynosiła 5000 metrów. W tym czasie wodociągi dostarczały rocznie użytkownikom prawie 400 000 m3 wody (jeden mieszkaniec zużywał dziennie średnio 91 litrów wody). W 1927 roku firma Oskara Smrekera opracowała projekt rozbudowy oczyszczalni ścieków.
Zaraz po wojnie cała sieć kanalizacyjna i wodociągowa zostały zdewastowane. Dzięki staraniom pierwszego polskiego burmistrza Iławy Maksymiliana Grabowskiego w 1946 roku przystąpiono do prac technicznych i monterskich. Na przełomie 1946 i 1947 z iławskich kranów znów popłynęła czysta woda.
